ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΛΕΜΠΑΣ

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΤΥΧΕΣ

Πριν τα χρόνια της Φραγκοκρατίας, το χωριό της Λέμπας ήταν συνέχεια της Χλώρακας. Οι κάτοικοι είχαν τα σπίτια τους κτισμένα στην άκρια του οροπεδίου για να κατοπτεύουν τη θάλασσα και να κρύβονται με τα υπάρχοντα τους όταν έβλεπαν Σαρακηνούς με τα πλοία τους να καταφθάνουν. Το ύψωμα του οροπεδίου ήταν κατάφυτο από αιωνόβια δένδρα όπως τρεμιθιές, δρύες και χαρουπιές έτσι που φάνταζε από μακριά σαν μια πράσινη ουρά, γι’ αυτό το χωριό ονομαζόταν Πρασκίουρο, δηλαδή πράσινη ουρά. Ο οικισμός ξεκινούσε από τα υψώματα πάνω από το σημερινό θέατρο της Χλώρακας και καταλάμβανε όλο το οροπεδίο μέχρι τον Παλαιολιθικό οικισμό της Λέμπας.

Επί Φραγκοκρατίας η περιοχή της Λέμπας και της Έμπας διαχωρήστηκαν σε τσιφλίκι Κοτζαμπάσηδων και αποτελούσαν ενιαία περιοχή.

Στα παράλια της Λέμπας στη παραλία του Κοττσιά, κατά περιόδους όπου η άμμος ξεβράζεται σε απεριόριστους τόνους στην ακτή έχει αποτέλεσμα η θάλασσα να ξεβαθαίνει και ο βυθός της έως βαθιά, να είναι στρωτός με άμμο. Τα παλιά χρόνια χρησιμοποιώταν ως αποβατικό μέρος των πλοίων φορτηγών που κατέφθαναν από άλλες χώρες και προσάραζαν στην ακτή είτε για να φορτώσουν, είτε για να ξεφορτώσουν. Ως εξ αυτού η περιοχή ονομαζόταν ΕΜΠΑ ΤΟΥ ΓΙΑΛΟΥ (έμπαινε η θάλασσα στη στεριά), και εξ αυτού το τσιφλίκι πήρε το όνομα Έμπα και αργότερα όταν τα δύο χωριά διαχωρίστηκαν γεωγραφικά, εκ παραφθοράς το νέο χωριό στο οποίο κυριάρχησαν οι Λινοπάμπακοι, ονομάστηκε Λέμπα.

Το χωριό ήταν μεικτό από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους μέχρι τον καιρό του αγώνα της ΕΟΚΑ, οπότε οι Ελληνοκύπριοι το εγκατέλειψαν από το φόβο εξτρεμιστών Τουρκοκυπρίων.

Οι Τουρκοκύπριοι εγκατέλειψαν το χωριό το 1964 κατά τις διακοινοτικές ταραχές όπου έγινε μάχη μεταξύ των δύο κοινοτήτων, και μετά τον πόλεμο του 1974, εγκαταστάθηκαν Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες από την περιοχή της Αμμοχώστου.

Στη Λέμπα υπάρχει ο ναός του Αγίου Στεφάνου του οποίου πρώτος κτήτορας ήταν ο μεγάλος τσιφλικάς της περιοχής Σάββας Νικολαΐδης κατά την περίοδο 1850. Μέσα στην περιουσία του στην άκρια του δρόμου, υπήρχε μια αποθήκη. Αυτόν το χώρο διάφοροι περαστικοί και ντόπιοι πιστοί το χρησιμοποιούσαν ως λατρευτικό χώρο για να τιμούν τον Άγιο Στέφανο, οπότε αυτός σε μια κρίση πίστεως την έκτισε και τη μετέτρεψε σε μικρό παρεκκλήσιο το οποίον δώρισε στην εκκλησία και στους πιστούς.

Στην αποθήκη της σημερινής εκκλησιάς ευρίσκεται εικόνισμα του Αγίου Στεφάνου που έχει το ένα μάτι γδαρμένο. Παλιοί κάτοικοι διηγούνται πώς στις αρχες της δεκαετίας του 1960, ήταν τρία Τουρκάκια αδέρφια που έμπαιναν τακτικά στην εκκλησία του Αγίου Στεφάνου και αφόδευαν, και ασχημονούσαν.

Μια φορά έγδαραν το αριστερό μάτι του Αγίου κάτι όμως που ο Θεός δεν άντεξε και τους τιμώρησε. Την ώρα εκείνη έμπαινε Χριστιανός για να προσκυνήσει, και αυτοί το έβαλαν στα πόδια. Ο ένας πετάχτηκε τον πετρότοιχο που περιέβαλλε το εκκλησάκι, και πηδώντας στον αμαξιτό δρόμο, ένα αυτοκίνητο τον πάτησε και πέθανε. Σε τρεις ημέρες ο δεύτερος βρέθηκε πυροβολημένος και σκοτωμένος σε έναν παραπλήσιο αγρό, ενώ σε άλλες τρεις μέρες ο τρίτος πήγε για μπάνιο στον Κοτσιά και πνίγηκε. Όταν σε λίγες μέρες η θάλασσα τον ξέβρασε στην ακτή, του έλειπε το αριστερό μάτι. Το είχαν φάει οι φτίρες της θάλασσας και τα κοράκια. Ήταν το Τουρκάκι που είχε γδάρει το μάτι του Αγίου Στεφάνου.